6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca, ilk derece mahkemesi kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması mümkündür. Bu süreçte, başvuru sahibi tarafından belirli harçların ödenmesi gerekmektedir. Harç yükümlülükleri, taraf sıfatına (davacı veya davalı) ve başvurunun niteliğine göre farklılık göstermektedir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvuran taraf davacı ise, aşağıdaki harçların yatırılması zorunludur:
İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Harcı (Maktu)
İstinaf Karar Harcı (Maktu)
İstinaf Avansı (Uygun Miktarda, Tebligat Masrafları İçin, EK BİLGİDİR)
Bu harçlar, 492 sayılı Harçlar Kanunu ve Harçlar Tarifesi uyarınca maktu olarak belirlenmiştir. UYAP sistemi üzerinden yapılan başvurularda, anılan harç tutarları sistem tarafından otomatik olarak hesaplanmakta olup, başvuru sahibi tarafından ayrıca bir hesaplama yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
İstinaf yoluna başvuran taraf davalı ise, ödemesi gereken harçlar farklılık göstermektedir:
İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Harcı (Maktu)
İstinaf Karar Harcı (Nispi)
İstinaf Avansı (Uygun Miktarda, Tebligat Masrafları İçin, EK BİLGİDİR)
İstinaf kanun yoluna başvurma harcı her iki taraf için de maktu olmakla birlikte, davalı tarafın istinaf kanun yoluna başvurması halinde gereken istinaf karar harcı nispidir.
Davalının ödemekle yükümlü olduğu istinaf karar harcı, davanın kabul edilen kısmı esas alınarak belirlenir. İstinaf karar harcı, davada kabul edilen miktarın 68,31 ile çarpılması, elde edilen sonucun 1000’e bölünmesi ve çıkan değerin tekrar 4’e bölünmesi suretiyle hesaplanmaktadır.
FORMÜL:
(Kabul edilen miktar x 68,31) ÷1000 ÷ 4 = Ödenmesi Gereken Nispi Harç Miktarı.
ÖRNEK:
YEREL MAHKEME İLAMI:
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
AÇILAN DAVANIN KISMEN KABULÜ KISMEN REDDİ İLE,
1-156.447,35 TL ortak alan ayıplı iş bedeli,83.750,00 TL daire eksik iş bedeli, 27.662,685 TL iskan harç bedeli, 218.000,00 TL geç teslim kira bedeli ile 1.000,00 TL tespit masrafı olmak üzere toplam 486.860,20 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara hisseleri oranında verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
Kabul edilen miktar: 486.860,20 TL
68,31 ile çarpılır: 486.860,20 × 68,31 = 33.257.420,26
1000’e bölünür: 33.259.798,86 ÷ 1000 = 33.257,42
4’e bölünür: 33.259,80 ÷ 4 = 8.314,35 TL
Sonuç: 486.860,20 TL’lik kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan istinaf karar harcı: 8.314,35 TL’dir.
Tahliye davalarında ödenecek peşin harç, dava açılmadan önce fiilen ödenmiş olan son kira bedelinin esas alınması suretiyle hesaplanır. Bu kapsamda, son kira bedeli 12 ile çarpılarak yıllık kira bedeli bulunur. Harç hesabında bu tutar öncelikle 68,31 ile çarpılır; ardından çıkan sonuç 1.000’e, akabinde tekrar 4'ebölünerek peşin harç tutarı belirlenir.
(Yıllık Kira Bedeli x 68,31) ÷1000 ÷ 4 = Ödenmesi Gereken Peşin Harç Miktarı.
İtirazın iptali davalarında ödenecek peşin harç, icra takibinde itiraz edilen ve iptali talep edilen alacak miktarı (Ödeme miktarında gösterilen tutar) esas alınarak hesaplanmaktadır. Harç hesabında, takip konusu alacak miktarı öncelikle 68,31 ile çarpılmakta; elde edilen tutar 1.000’e ve ardından tekrar 4’e bölünmek suretiyle peşin karar harç belirlenmektedir.
(İptali İstenen Tutar x 68,31) ÷1000 ÷ 4 = Ödenmesi Gereken Peşin Harç Miktarı.
İtirazın iptali ve tahliye taleplerinin birlikte yer aldığı davalarda, takipte iptali istenen alacak miktarı için ayrı, tahliye talebi için ayrı olmak üzere iki ayrı peşin karar harcı hesaplanır ve bu tutarlar toplanarak toplam peşin harç ödemesi yapılır.
[ (İptali İstenen Tutar x 68,31) ÷1000 ÷ 4] + [ (Yıllık Kira Bedeli x 68,31) ÷1000 ÷ 4 ] = Ödenmesi Gereken Peşin Harç Miktarı.
Uygulamada hız ve kolaylık sağlamak amacıyla, itirazın iptali talebine konu alacak ile yıllık kira bedelinin toplamı esas alınarak tek bir peşin harç hesaplaması yapılması da mümkündür. Ancak bu yöntemde her ne kadar toplam değer üzerinden hesaplama yapılsa da, dava iki ayrı talep içerdiğinden, hukuken her bir talep için ayrı ayrı harç hesaplanması ve bu tutarların toplanarak ödenmesi gerektiği esas alınmalıdır. Bu nedenle yukarıda ayrı ayrı harç hesaplamasına dair açıklama yapılmıştır.
Uygulamada sık karşılaşılan hata ise, itirazın iptali ve tahliye taleplerinin birlikte yer aldığı davalarda harca esas değerin eksik gösterilmesidir. Genellikle, sadece itirazın iptali talebine konu alacak miktarı harca esas değer olarak dilekçeye yazılmakta; ancak tahliye talebi yönünden esas alınması gereken yıllık kira bedeli bu değere eklenmemektedir. Oysa ki, yalnızca itirazın iptali davası açılmışsa, harca esas değer itiraza konu alacağın tamamıdır. Tahliye talebi de birlikte ileri sürülmüşse, bu durumda harca esas değer; itirazın iptali talebine konu edilen alacak miktarı ile son kira bedelinin on iki (12) ile çarpılması suretiyle hesaplanan yıllık kira bedelinin toplamı olmalıdır. Her iki talebe ilişkin peşin harç, bu toplam değer üzerinden ayrı ayrı hesaplanarak birlikte mahkemeye sunulmalıdır.